dinsdag 26 januari 2010

A new fair & green Deal !

Onderstaand artikel is geplaatst op de SP-website, afdeling Eindhoven, in de rubriek Ingezonden op 25 januari 2010

Commissiewerk
Nu de openbare hoorzittingen van de commissie, die onderzoek doet naar de oorzaken van de financiële crisis, onder leiding van De Wit Tweede Kamerlid van de SP, volop bezig zijn krijgen we een aardig beeld van de complexiteit van het onderwerp. Op vele fronten is er iets flink mis gegaan al zie je juist nu dat de verschillende partijen de vinger naar de ander wijzen.

De banken hebben onverantwoord gehandeld: ze hadden een veel te laag eigen vermogen (kernkapitaal) en met spaargeld en obligaties hebben ze vele ondeugdelijke producten (verpakte slechte hypotheken) verkocht. Ook hielden ze allerlei posten buiten de balans die niet opgemerkt of gecontroleerd konden worden door accountants. Ook het beloningsbeleid met bizarre topbonussen en “gouden” afvloeiingsregelingen zetten handelaren en managers aan tot risicovol gedrag. Dat alles om nog groter en nog meer rendement te halen.

Een ratrace die ergens moest eindigen, zoals nu ook gebeurd is. Helaas zijn de kosten nu voor de samenleving, terwijl de winsten grotendeels voor de banken zelf waren.
Banken en andere financiële instellingen konden dit allemaal doen omdat het toezicht heeft gefaald en het rentebeleid van de centrale banken zodanig was dat zij konden lenen tegen de laagste rentepercentages.

De overheid heeft ook gefaald door de banken nu grootschalig te steunen met gemeen- schapsgeld, terwijl een faillissement beter was geweest. Natuurlijk gaat dat ook met pijn gepaard zoals verlies van werkgelegenheid en geld voor personen en bedrijven die grote bedragen hadden uitstaan. Met de garantieregeling zouden kleine spaarders echter wel hun geld terugkrijgen. Bij een doorstart zouden de gezonde onderdelen dan een nieuwe kans krijgen.

Nationaal maar ook internationaal worden nu maatregelen genomen om herhaling te voorkomen. Er komen hogere eisen voor het eigen vermogen (Basel akkoord), er worden meer beperkingen gesteld aan de bonussen en er komt een strenger internationaal toezicht.
President Obama gaat in de VS nog verder door een extra belasting op te leggen aan banken, om het gemeenschapsgeld terug te halen nu de banken toch weer gigantische winsten maken.
Obama wil ook een scheiding aanbrengen tussen gewone spaarbanken en zakenbanken, zodat er niet meer risicovol gehandeld kan worden met spaargeld. Als laatste mogen banken niet meer onbeperkt groeien, nog maar tot een maximaal marktaandeel van 10%. Wouter Bos heeft deze extra maatregelen gelukkig ook toegejuicht zodat het hopelijk later kan leiden tot algemene internationale afspraken. Maar is dat allemaal genoeg ?

Er zal pas echt iets fundamenteels veranderen als we ook de enorme virtuele kapitaalstromen aan banden leggen, die vele malen groter zijn dan de kapitaalstromen in de reële economie.
Stromen van elektronisch geld dat in fracties van seconden de wereld over gaat om te speculeren in valutawisselingen, grondstofprijzen, aandelenkoersen, ja zelfs regimewijzingen!
Dat dit wereldwijd tot enorme catastrofen heeft geleidt kunnen we nalezen in het goed gedocumenteerde boek “De shockdoctrine“ van onderzoeksjournalist Naomi Klein .

Dat beurshandelaren winst kunnen maken bij stijgende prijzen of koersen kan iedereen zich wel voorstellen. Het perverse spel van “short gaan” betekent echter ook dat zij winsten kunnen maken als prijzen of koersen dalen! Het is zoiets als iemand de put inpraten. Bovendien is dan de verleiding groot om ook geruchten te verspreiden waardoor ook de koersen of prijzen daadwerkelijk dalen. Dan is het echt crimineel gedrag

Om dat allemaal aan te pakken hebben we wijze wereldleiders nodig die strenge wetgeving opstellen zoals president Rooseveldt dat gedaan heeft na de Tweede Wereldoorlog.

Daardoor hebben we wereldwijd tot aan het begin van de jaren zeventig
van de vorige eeuw een enorme groei van de economie en de welvaart gehad.
We moeten allemaal gaan inzien dat het geldverkeer de slagader is van een samenleving! Geld geeft mensen een inkomen en dus een bestaan, geeft bedrijven de kans om te investeren en nieuwe producten te ontwikkelen en legt de basis voor een samenleving waar onderwijs, gezondheidszorg, wetenschap, kunst en cultuur kunnen floreren.
Het bankieren moet weer een saai maar deugdzaam beroep worden in dienst van de samenleving. Net zoals een arts, een leerkracht en een politieagent hun kwaliteiten en energie inzetten voor de ander, de gemeenschap . Een “new fair & green deal” is nu nodig en dat is pas het begin van een solidaire samenleving !

maandag 4 januari 2010

Fair & Green Deal

Onderstaand artikel is geplaatst op de SP-website afdeling Eindhoven in de rubriek "Ingezonden" op 4 januari 2010

Duurzame Economie

Op donderdag 21 januari aanstaande zal aan de Universiteit van Tilburg de 3e conferentie plaatsvinden georganiseerd door een werkgroep van hoogleraren en maatschappelijke organisaties. De organisatie is in handen van het platform duurzame en solidaire economie onder leiding van professor Lou Keune.

Al eerder is hierover geschreven op dit weblog onder de titel "Duurzame economie".

Dit jaar is het thema "Fair & Green Deal, voorstellen voor een urgentie programma", en verwijst daarmee indirect naar de overheidsplannen van de VS regering en president Roosevelt na de grote depressie in de jaren 30 van de vorige eeuw onder de sprekende naam "New Deal".

De heersende crisis vroeg toen om stevige maatregelen om de economie uit het dal te trekken, de werkgelegenheid te stimuleren en de schrijnende armoede te verhelpen.

De wanhopige, economische situatie in combinatie met de substantiële, democratische winsten in de verkiezingen van 1932 maakten dat Roosevelt uitzonderlijke invloed had over het Amerikaanse congres gedurende de eerste maanden van zijn regering. Hij gebruikte deze invloed om snel een aantal uitzonderlijke maatregelen door te drukken om het wankelende banksysteem te stutten, de beurs te hervormen, de werklozen te hulp te komen en herstel van landbouw en industrie te bewerkstelligen.

Iets dergelijks hebben we in deze tijd ook nodig zo vinden een aantal hoogleraren om de wereldwijde financiële, economische, milieu-, energie- en armoedcrisis aan te pakken, te beginnen in Nederland . De eerdere conferenties hebben wel steunbetuigingen opgeleverd vanuit de politiek. Premier Balkenende heeft ook schriftelijk gereageerd dat hij de aanbevelingen mee zal nemen in zijn beleid.

De Sociaal Economische Raad heeft inmiddels van de regering de opdracht gekregen om met een advies te komen voor nieuwe graadmeters en indicatoren van duurzame en sociale groei. Die moeten als vervangers gebruikt gaan worden voor de huidige eenzijdige groei-indicator bruto binnenlands product (BBP).


Belangrijkste spreker op het congres is David Korten die een inleiding zal verzorgen. Deze voormalige professor aan de Harvard Business School is vooral bekend vanwege zijn laatste boek "Agenda for a new economy: from phantom wealth to real wealth".

Hij beweert dat de crisis is veroorzaakt door de bankiers van Wall Street. Zij hielden zich bezig met het creëren van 'phantom wealth': rijkdom die slechts bestond op de beurzen van Wall Street. Door deze fantoomrijkdom leek het alsof de economie constant aan het groeien was, terwijl het voor burgers juist zwaarder werd om de eindjes aan elkaar te knopen.

Volgens Korten moeten we van 'Wall Street' naar 'Main Street'; we moeten terug naar de basis waarin waarde wordt geproduceerd doordat er echte economische groei wordt gerealiseerd. Een economie die gebaseerd is op lokale gemeenschappen en die erop gericht is om het leven van alle mensen beter te maken, niet slechts om winst te maken. Een ambitieus verhaal, waarbij de vraag gerechtvaardigd is of hier ook politiek en maatschappelijk draagvlak voor bestaat: zijn we bereid om over de stappen op een andere manier van organisatie van onze economie? Hoe maak je die omslag en valt die überhaupt te realiseren? En wat betekent dat voor de mensen in ontwikkelingslanden, profiteren die hier ook van?

Eerdere boeken van Korten zijn "When Corporations Rule the World" en "The Great Turning: From Empire to Earth Community".

Verder zal er een internationaal debat plaatsvinden tussen J.Spangenberg (Sustainable Europe Research Institute), W. Wiertsema (ENDS) en twee Belgische wetenschappers van de Universiteit Brussel en Gent.

In de middag een parallelle paneldiscussie over een aantal verschillende onderwerpen zoals:
•mondiale herverdeling en eerlijke handel
•fair en green deal
•werkgelegenheid en inkomens
•hervorming financiële bestel
•welvaart en welzijn eerlijk meten.
Kortom een aanrader voor alle mensen die een solidaire samenleving nastreven !