Toch een plutocratentax ?

Belasting op hogere inkomens.

In het NRC stond deze week een redactioneel artikel met als titel “Liever geen plutocratenheffing” . Het artikel is een reactie op recente oproepen van miljonairs zoals Warren Buffet in de VS en een zestiental personen in Frankrijk om de belastingen voor topverdieners en vermogenden in deze crisistijd juist hoger te maken. De auteur van het NRC artikel noemt dit denigrerend een rijkeluisheffing en noemt het symboolpolitiek en niet de oplossing van de crisis.

Inderdaad is dat niet de oplossing van de crisis, maar het geeft de bevolking wel het idee dat iedereen meebetaalt aan de crisis en niet alleen de ambtenaren en de gewone werkende bevolking die hun besteedbaar inkomen zien dalen, hun pensioenen zien verdampen en de inkomensongelijkheid zien toenemen.
In Frankrijk heeft de regering wel meteen een voorstel ingediend om de inkomstenbelasting boven de € 500.000 met 3% te verhogen. In Italië en Spanje overweegt men dit ook. In Frankrijk spreekt men pas van hoge inkomens vanaf een half miljoen Euro! In de VS spreekt Obama van hoge inkomens vanaf $ 200.000!

In Engeland kwam meteen een reactie van 20 vooraanstaande economen om de huidige voorgestelde inkomstenbelasting van 50% bij inkomens boven de 150.000 ₤ (= € 170.000), juist zou moeten worden afgeschaft, omdat een dergelijke maatregel slecht zou zijn voor de economie en de werkgelegenheid. Rijke mensen investeren meer in de economie is hun redenering, die echter niet op een wetenschappelijk bewijs kan rekenen. Integendeel. De studie van Wilkinson & Pickett (boek : “The Spirit Level”) toont juist aan dat een kleinere inkomensongelijkheid in een land zeer positieve maatschappelijke en sociale gevolgen heeft.
Het is dus niet alleen een stokpaardje of hobby van linkse politieke partijen en populisten om de hogere inkomens zwaarder te belasten. Ook Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen heeft in vele economische studies al in de jaren 70 van de vorige eeuw gepleit voor een kleine inkomensongelijkheid (Tinbergennorm).

Premier Rutte zei in een reactie dat het voor Nederland niet nodig is want wij hebben al een hoge belastingvoet van 52% bij een belastbaar inkomen boven de € 55.000,-.
De huidige regering wil toch de inkomensvoet voor het maximum tarief verlagen zodat mensen al eerder onder de hoogste categorie vallen.
Dat is inderdaad fors vergeleken met de inkomstenbelasting in andere Europese landen. Heel opvallend is echter niet alleen de hoogte van het percentage die in Europa varieert van soms 30, 40 en dus bij ons dus 52% !
Belangrijk is vooral ook vanaf welk inkomensniveau. De hogere inkomensgrens van € 1,7 ton (GB), $ 2 ton (VS) of € 5 ton( Frankrijk) tegenover een halve ton Euro in Nederland. In Nederland kennen we de Balkenendenorm waarbij het salaris van de minister president (het zwaarste ambt ) als maximum geldt voor alle topsalarissen in de publieke sector. Dus rond de € 200.000 zien wij als maximale grens.
Een maximum tarief van 52% bij een belastbaar inkomen van een halve ton is wel een grote aanslag! Een hoger opgeleide leraar, ambtenaar of zelfstandige komt hierin al gauw terecht. Netto hou je procentueel hetzelfde over bij een inkomen van € 50.000,
€ 500.000 of € 5.000.000,- maar absoluut gezien praat je over enorme verschillen!

De midden inkomens worden in Nederland veel te zwaar belast en daarom zou de hoge inkomensgrens in Nederland juist naar € 100.000 moeten gaan voordat het 52% tarief geldig is. Dat geld kan gemakkelijk gehaald worden bij de hoogste inkomenscategorie vanaf € 1 ton die onder het nieuwe tarief van 55 % valt. Dat zou pas echt rechtvaardig zijn.
Daarnaast zou de vermogens- en erfrechtbelasting ook veel progressiever mogen zijn.
Een jaarlijkse vermogensheffing van 4% op kleine spaarsaldi is een zware premie maar niet voor hoge spaarvermogens.

We vergeten daarnaast vaak dat de rijken onnodig aanspraak kunnen maken op alle sociale regelingen van AOW, kinderbijslag en hypotheekrente aftrek. Onroerend goedmiljonair Jan Mens vertelde bij Knevel & van de Brink dat dat echt onnodig was!

Verder is het zo dat de afdrachten voor de meeste sociale premies een inkomensgrens hebben. De hogere inkomens hoeven deze sociale premies niet eens te betalen en de lagere en middeninkomens moeten dit wel.
Een verschuiving van belastingen waardoor minder inkomsten- en vermogensbelastingen en meer consumentenbelastingen (zoals BTW, benzine-, alcohol- en tabaksaccijnzen) zou ook te prefereren zijn.
Het belastingstelsel kan dus wel veel beter en rechtvaardiger, zoals oud-hoogleraar fiscaal recht Dieter Brüll al decennia geleden beweerde.

Update 2020
Tijdens het World Economic Forum in Davos in februari 2020 werd een open brief besproken van een groep multimiljonairs, die zich de Patriottistische  Miljonairs noemen. Deze groep van 121 personen waaronder ook de voormalig Unilever topman Paul Polman roept de politiek wereldwijd op om een hógere belasting voor de rijken in te voeren. Vorig jaar maakte de Nederlander Rutger Bregman veel furore met zijn publieke oproep voor een tax-reform.  Dat zou het belangrijkste onderwerp moeten zijn. De Franse president Macron en de Amerikaanse minister van Financiën hebben ook  een voorstel besproken van een algemene wereldwijde winstbelasting om te voorkomen dat multinationale ondernemingen vertrekken naar landen met de laagste belastingvoet. Het besef en belang wordt nu wel onderkend, maar voordat dit ingevoerd zal zijn is er nog een lange weg te gaan. Laten we daarom toch maar beginnen in afzonderlijke welwillende landen.